Tạp chí ELLE đã mời Lưu Hạo Nhiên đọc bài thơ “Cuối năm” của Jorge Luis Borges trong thời khắc giao thừa tiễn năm 2020, chào đón năm 2021. Video đăng tải vào ngày 31/12/2020.
Jorge Louis Borges là nhà thơ, nhà văn, dịch giả nổi tiếng người Argentina. Các tác phẩm của Borges mang tính triết học. Ông được coi là cha đẻ của chủ nghĩa hiện thực huyền ảo Mỹ Latinh. Trong clip bạn Nhiên đọc thơ từ phút 1:00.
CUỐI NĂM (YEAR’S END)
⁃ Jorge Luis Borges
Bản dịch nghĩa tiếng Việt bởi Lục Hương @ Hạo Nhiên Chi Khí, tham khảo từ bản dịch tiếng Anh từ tiếng Tây Ban Nha bởi W. S. Merwin và bản dịch tiếng Trung
Không phải là chi tiết mang tính biểu tượng của ba thay vì hai,
cũng không phải phép ẩn dụ vô nghĩa ca ngợi một khoảng thời gian sắp qua và một khoảng thời gian khác đang đến,
cũng không phải sự hoàn thành của một chu trình thiên văn
chẳng thể can thiệp và phá huỷ
sự tĩnh lặng của đêm nay.
Và để chúng ta chờ đợi
mười hai tiếng chuông vang lên không thể tránh khỏi.
Nguyên nhân thực sự
là sự nghi ngờ mang tính phổ biến và mơ hồ của chúng ta
về bí ẩn của Thời gian,
Đó là sự kinh ngạc của chúng ta trước phép nhiệm màu:
Mặc dù những sự tình cờ là vô hạn
Mặc dù chúng ta đều là
những giọt nước trong dòng sông của Heraclitus,
Trong ta luôn có
một điều gì đó tĩnh tại và không đổi thay.
Bài thơ này nói về sự suy ngẫm của Borges về thời gian, với hình ảnh chữ số trên mặt đồng hồ, những ẩn dụ năm cũ sắp qua năm mới đang đến, và hết một năm theo thiên văn học là Trái Đất quay hết một vòng quanh Mặt Trời.
Trong bài thơ có nhắc đến dòng sông của Heraclitus. Heraclitus là nhà triết học nổi tiếng người Hi Lạp, là tác giả câu nói nổi tiếng “Không ai có thể tắm hai lần trên cùng một dòng sông.” Câu cuối của bài thơ có nghĩa là mặc dù dòng chảy của cuộc sống không ngừng vận động và đổi thay nhưng trong mỗi người luôn có những điều tồn tại cố hữu không thay đổi.
Bài thơ này được Borges làm năm ông 23 tuổi, và được chàng trai Lưu Hạo Nhiên 23 tuổi đọc lên trong thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới. ELLE cũng thật tinh tế khi lựa chọn bài thơ và người đọc thơ.
Hạo Nhiên Chi Khí 